Σε αυτό το τεύχος θα ασχοληθούμε με ένα πολύ συχνό φαινόμενο στο νησί μας. Αρκετοί κυνηγοί με λάθος τακτικές και λάθος τρόπους πολλές φορές καταστρέφουν ένα σκύλο. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα μιλήσουμε για σκύλους φέρμας αν και η συγκεκριμένη τακτική εφαρμόζεται και με σκύλους ιχνηλάτες.

Δυστυχώς η λαϊκή ρήση που λέει ότι χειρότερο πράγμα από την Αμάθεια είναι η ημιμάθεια, είναι γεγονός και σε σχέση με τους σκύλους κυνηγίου. Πολλές φορές το να μην γνωρίζεις πώς να μεγαλώσεις ή πώς να εκπαιδεύσεις ένα σκύλο θα σε οδηγήσει στη μελέτη και στην αναζήτηση βοήθειας για να μάθεις. Αν ακόμη υπάρχει η οικονομική ευχέρεια μπορείς να αποταθείς σε κάποιο σωστό επαγγελματία, ο οποίος θα σου ξεκινήσει σωστά τον σκύλο σου και θα σε καθοδηγήσει. Αν όμως από την άλλη νομίζεις ότι κάτι ξέρεις και επιχειρήσεις να εκπαιδεύσεις ένα σκύλο με λάθος τρόπο, τότε ίσως καταστρέψεις μια και καλή το ζώο.

Έχουμε δει αρκετές φορές στο παρελθόν κυνηγούς να επιλέγουν μια συγκεκριμένη φυλή ζώων είτε αυτή ονομάζεται Γερμανικό Ποϊντερ, είτε Αγγλικό Ποϊντερ, είτε Σέττερ όχι γιατί θαυμάζουν τον τρόπο εργασίας του συγκεκριμένου ζώου αλλά επειδή θέλουν όπως οι ίδιοι νομίζουν να καλύψουν τα δικά τους κενά σε συγκεκριμένο κυνήγι. Ιδιαίτερα αυτό το έργο το βλέπουμε με λαγοκυνηγούς, οι οποίοι παίρνουν ένα σκύλο φέρμας και τον ρίχνουν ανάμεσα στο κοπάδι με τους ιχνηλάτες για να καλύψουν και τα κενά στον αέρα. Άλλοι πάλι θέλουν να κυνηγήσουν πέρδικες αλλά θέλουν ο σκύλος να μένει κοντά να μην τους τρομάζουν τα πουλιά. Έτσι λοιπόν παίρνουν ένα καλό Αγγλικό Δείκτη και αν τολμήσει να ανοίξει η έρευνά του τότε τον τουμπανιάζουν στο ξύλο ή του προκαλούν απανωτά ηλεκτρικά σοκ για να μάθει να μην απομακρύνεται.

Σίγουρα ότι σκυλί και να πάρουμε υπάρχουν δύο σημαντικά πράγματα, τα οποία πρέπει να κατανοήσουμε. Το πρώτο είναι ο τρόπος εργασίας της συγκεκριμένης φυλής και το δεύτερο η σωστή εκπαίδευση. Εδώ θα σας αναφέρω το κλασσικό παράδειγμα που άκουγα και εγώ όταν ήμουν πολύ μικρός από τους ‘δυνατούς κυνηγούς’. Οι συμβουλές τους για ένα σκύλο που δεν έβαζε αρκετά τη μύτη του στο έδαφος ήταν να του δένουν ένα μεγάλο βάρος στον λαιμό για να αναγκαστεί να σκύβει και να παίρνει το ίχνος από το έδαφος. Έβλεπες λοιπόν ένα καθαρόαιμο Αγγλικό ποϊντερ με δεμένο ένα βάρος στο κάτω μέρος του κολανιού του να προσπαθεί να κυνηγήσει ενώ παράλληλα προσπαθούσε να μην εξαρθρωθούν οι δίσκοι από τον αυχένα του. Η το άλλο κλασσικό παράδειγμα της εποχής όπου έλεγαν, εάν απομακρύνεται το σκυλί σου άσε το να απομακρυνθεί λίγο και παίξε το με λεπτό σκάϊ.

Τέτοιες ανόητες συμβουλές αλλά και οδηγίες δυστυχώς αιωρούνται ακόμη και σήμερα σε αρκετούς κυνηγετικούς κύκλους. Για να μάθει το σκυλί πρέπει να πιάσει λαό ζωντανό. Για να μάθει το σκυλί πρέπει να βγαίνει 365 μέρες το χρόνο. Για να μάθει το σκυλί πρέπει να πηγαίνει νύχτα. Για να μάθει το σκυλί πρέπει να μένει νηστικό μια βδομάδα.

Όλα αυτά λοιπόν είναι διάφορες πτυχές ενός πολύ σοβαρού θέματος το πώς να εκπαιδεύσουμε τον σκύλο μας. Δε θα επεκταθούμε πολύ στο τι πρέπει να κάνουμε αλλά θα θέλαμε να δώσουμε δύο τρείς συμβουλές σε άτομα που είτε έχουν κάποιο νεαρό σκύλο φέρμας, είτε σκέφτονται να αποκτήσουν για να μην τον καταστρέψουν στα πρώτα του βήματα.

Η πρώτη οπτική φέρμα

Ένας συνηθισμένος τρόπος για να εκπαιδεύσουμε ένα σκυλί φέρμας και να του ξυπνήσουμε το ένστικτο του είναι με τη γνωστή μεθόδου με το καλάμι. Σε ένα καλάμι δένουμε ένα κομμάτι μισίνα και στο τέρμα ένα κομμάτι από φτερό ή ένα πόδι κάποιου λαγού. Το πετάμε μπροστά από το σκυλί σε ηλικία από 2-4 μηνών για να το βοηθήσουμε να ξυπνήσει τη φέρμα του οπτικά. Δίνουμε κίνηση στο αντικείμενο με το καλάμι και μετά το αφήνουμε ακίνητο μέχρι το σκυλί να το δει και να φερμάρει. Ένα σημαντικό λάθος είναι να αφήνουμε το ζώο να πιάνει το αντικείμενο ή να του το κάνουμε τόσο συχνά και τόσες πολλές φορές που να είναι κουραστικό για το ζώο.

Η εκπαίδευση με το κουνέλι

Ένα άλλο σοβαρό λάθος ιδιαίτερα στις ηπειρωτικές φυλές είναι να βάζουμε σε νεαρούς σκύλους κουνέλια για να τα πιάσουν και να μάθουν. Θεωρούν ότι με αυτό τον τρόπο μπορεί ο σκύλος να μάθει να κυνηγάει ή να μάθει να φερμάρει. Το ίσιο γίνεται και με Κυπριακά ορτύκια, τα οποία δεν μπορούν να πετάξουν καλά με αποτέλεσμα ο σκύλος να τα πιάνει όταν ο σκύλος μάθει να πιάνει το θήραμα αντί να το φερμάρει, τότε οι πιθανότητες μας το συγκεκριμένο σκυλί να μάθει να φερμάρει σταθερά είναι περιορισμένες. Πρέπει το σκυλί όταν εντοπίζει την αναθυμίαση να είναι επιφυλακτικό, να πλησιάζει με προσοχή και για να μην ξεσηκώνει το θήραμα αλλά και για να δίνει την ευκαιρία στον κυνηγό να πλησιάσει. Όσοι λοιπόν αφήνουν σκυλιά φέρμας σε νεαρή ηλικία να πιάνουν το θήραμα ζωντανό, τότε μάλλον πρέπει να ξεχάσουν τη φέρμα.

Η ακτίνα έρευνας

(Ενώ γίνουν κατ’επανάληψη τα πιο πάνω λάθη και ο σκύλος από δείκτης γίνει ξεφωλιαστης τοτε οι περισσότεροι από το φόβο να μην προλάβουν να κτυπήσουν ένα θήραμα που θα βρει ο σκύλος μετά από μια πρωτοβουλία που θα πάρει ψάχνοντας λίγο πιο πέρα από το αφεντικό τους )

Οι περισσότεροι κυνηγοί θέλουν τα σκυλιά τους να κυνηγάνε σε ακτίνα δέκα μέτρων γύρω τους. Ο λόγος είναι για να έχουν μεγάλες πιθανότητες εάν ο σκύλος σηκώσει κάποιο θήραμα να το πυροβολήσουν. Αυτό όμως κόβει το πάθος του σκύλου και τον τρόπο εργασίας του. Τον εμποδίζει να εκμεταλλευτεί τον αέρα και τις αναθυμιάσεις για να οδηγήσει το αφεντικό του σε δύσκολα και καλά κρυμμένα θηράματα. Μάλιστα οι περισσότεροι που δεν μπορούν να ελέγξουν την έρευνα του σκύλου τους (λασέ) αν το σκυλί παρασυρθεί από το πάθος και την δυνατή του όσφρηση και ανοίξει σηκώνοντας ένα θήραμα αμέσως τρέχουν να το τιμωρήσουν δημιουργώντας στο σκυλί τους την εντύπωση ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιεί το πάθος και την όσφρηση του για να βρίσκει θηράματα. Το να διατηρεί ένα σκυλί μια λογική ακτίνα έρευνας είναι σημαντικό, αλλά το να μένει δέκα μέτρα δίπλα από τον κυνηγό τότε αυτό είναι μάλλον καταστρεπτικό. Σιγά σιγά ο σκύλος θα χάσει το πάθος του και οι ευκαιρίες να σηκώσει θηράματα θα μειώνονται.

Η χρήση σκύλου φέρμας σε θηράματα περαστά

Αρκετοί κυνηγοί παίρνουν ένα νεαρό σκυλί κυνήγι και ενώ ίσως το σκυλί να έχει εκπαιδευτεί και από κάποιον σωστά ξεκινούν να πυροβολούν φάσσες, τσίκλες, τρασχίλες και ότι άλλο είναι μέσα στο βεληνεκές του όπλου τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να προκαλέσουμε μεγάλη σύγχυση στο σκυλί. Κανονικά τον πρώτο χρόνο που βγάζουμε ένα σκυλί στο κυνήγι πυροβολούμε μόνο ότι φερμάρει ο σκύλος μας και τίποτα άλλο. Ο σκύλος πρέπει να μάθει ότι ερευνά, βρίσκει, φερμάρει και αφού το θήραμα σηκωθεί τότε το πυροβολά το αφεντικό του και αυτός το επαναφέρει. Αυτό είναι το πιο βασικό μάθημα που πρέπει να μάθει το σκυλί. Οτιδήποτε πέραν από αυτό μόνο σύγχυση θα προκαλέσει στο σκυλί.

Η χρήση σκύλου φέρμας με άλλους σκύλους

Ένα νεαρό σκυλί φέρμας είναι προτιμότερο να πηγαίνει στο κυνήγι για πρώτη φορά μόνο του έτσι ώστε να μην επηρεάζεται από άλλους σκύλους. Για να πάει με άλλους σκύλους εάν αυτοί είναι φέρμας πρέπει τα σκυλιά να έχουν δουλευτεί μαζί σε θέματα συναίνεσης και να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός. Σε περίπτωση ανταγωνισμού ή σε περίπτωση που υπάρχει ένας πολύ έμπειρος σκύλος τότε ο νεαρός σκύλος θα δυσκολευτεί να πάρει φάση και να αναπτύξει τη φέρμα του.

Το κάθε θήραμα θέλει υπομονή και επιμονή

Το γεγονός ότι έχουμε ένα σκύλο που φερμάρει δε σημαίνει ότι κρατάμε ένα ρομπότ το οποίο βγαίνει στη φύση και ξεχωρίζει όλες τις μυρωδιές και όλα τα θηράματα. Κάθε θήραμα θέλει υπομονή, επιμονή και εμπειρίες ώστε το σκυλί να μάθει να το ξεχωρίζει και να το κυνηγάει.

Αυτά είναι μερικά από τα βασικά λάθη που ΔΕΝ πρέπει να κάνουμε για να μην καταστρέψουμε ένα σκύλο φέρμας. Το να ρωτούμε δεν είναι ούτε ντροπή ούτε κακό. Το καλύτερο πράγμα που έχουμε να κάνουμε όταν δε γνωρίζουμε κάτι είναι να μελετάμε και να ρωτάμε. Ορισμένα λάθη είναι αναπόφευκτα και από εμάς και από το ζώο μας, αλλά το σημαντικό είναι να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να διορθωνόμαστε.