Της Δρ. Άννας Ιωάννου

Ορθοπεδικός –Χειρουργός Τραυματολόγος


Ο μήνας Οκτώβριος προκαλεί ιδιαίτερο ενθουσιασμό για όλους τους κυνηγούς μας μιας και είναι η επικείμενη εποχή του κυνηγιού. Είναι η εποχή του χρόνου που ανυπομονούν όλοι οι παθιασμένοι κυνηγοί να έρθει. Νεότεροι κυνηγοί, υψηλότερου εκπαιδευτικού επιπέδου και αστικής καταγωγής, τείνουν να βλέπουν το κυνήγι ως τρόπο ζωής, καθώς όπως λένε, τους βοηθά να αναζητούν διέξοδο από την καθημερινότητα αλλά και τους δίνει τη δυνατότητα της βαθύτερης πνευματικής αναζήτησης. Δυστυχώς, παρόλα αυτά, μαζί με αυτό ενέχεται ο κίνδυνος μυοσκελετικού τραυματισμού.

Είναι συνήθες για τον κυνηγό να επιστρέφει δυναμικά σε αυτήν την ενασχόληση ξεχνώντας τη σωματική δραστηριότητα που σχετίζεται με αυτο το άθλημα. Το κυνήγι απαιτεί συχνά την ανύψωση βαρέων φορτίων, περπάτημα μεγάλων αποστάσεων σε ανώμαλο έδαφος καθώς επίσης κάθισμα σε μη αναπαυτικές θέσεις για παρατεταμένες χρονικές περιόδους. Αυτές οι δραστηριότητες έχουν ως αποτέλεσμα να οδηγούν συχνά σε μυικές θλάσεις, τραυματισμούς συνδέσμων ή ακομη πιο σοβαρούς τραυματισμούς στην σπονδυλική στήλη ή στις αρθρώσεις των άκρων. Ένα από τα πιο συνήθη συμπτώματα είναι ο πόνος στην άρθρωση του ώμου ως αποτέλεσμα της εκπυρσοκρότησης του όπλου με ανάκρουση.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από πόνο στον ώμο σε τακτική βάση. Τα αίτια του κρύβονται σε μια μεγάλη ποικιλία παθήσεων και καταστάσεων, μερικές από τις οποίες δεν προέρχονται καν από την άρθρωση. Ωστόσο, η ωμαλγία έχει άμεσες συνέπειες στην καθημερινότητα αλλά και στην επαγγελματική ζωή του πάσχοντα. Πρόσφατες έρευνες αναφέρουν ότι ο πόνος του ώμου εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 16% και 26% καθώς είναι η τρίτη συνηθέστερη αιτία μυοσκελετικού πόνου όπου χρήζει πρωτοβάθμιας περίθαλψης και περίπου το 50% αυτών θα συμβουλευτεί τον γενικό ιατρό με ένα επεισόδιο πόνου στην άρθρωση του ώμου ετησίως. Προβλήματα στους ώμους μπορεί να αναπτυχθούν σταδιακά κυρίως στην ανάταση του χεριου πάνω από το κεφάλι. Αυτοί οι τραυματισμοί έχουν πολυπαραγοντική φύση και μπορεί να προκαλέσουν ένα ευρύ φάσμα ελλείψεων κίνησης, μυικές ανισορροπίες και δυσκινησία της ωμοπλάτης διότι υποβάλλουν την άρθρωση σε εξαιρετικά υψηλές καταπονήσεις. Η περιορισμένη κίνηση της άρθρωσης του ώμου λόγω του πόνου, της δυσκαμψίας ή αδυναμίας μπορεί να προκαλέσει σημαντική αναπηρία και να επηρεάσει την ικανότητα του ατόμου να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες και εργασία αλλά και το αγαπημένο του κυνήγι.

Τα περισσότερα προβλήματα στον ώμο εμπίπτουν σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες: Φλεγμονή (θυλακίτιδα ή τενοντίτιδα) ή ρήξη τένοντα, αστάθεια, αρθρίτιδα και κάταγμα.

Πιο συγκεκριμένα, πόνος προκαλείται από την ύπαρξη θυλακίτιδας, η οποία προκύπτει όταν δημιουργείται φλεγμονή σε κάποιον θύλακα (μικροσκοπικός σάκος με υγρό που μειώνει τις τριβές) εξαιτίας επαναλαμβανόμενων κινήσεων ή πίεσης στην άρθρωση.

Η τενοντίτιδα αφορά φλεγμονή που δημιουργείται στους τένοντες, οι οποίοι είναι δέσμες ινώδους ιστού που συνδέουν τους μυς με τα οστά. Επίσης ορισμένα νοσήματα όπως τα αυτοάνοσα και ο σακχαρώδης διαβήτης δημιουργούν μια προδιάθεση για τενοντίτιδες.

Η ρήξη τένοντα (μερική ή ολική) είναι ιδιαίτερα επώδυνη και είναι αποτέλεσμα σημαντικής καταπόνησης και πίεσης στον ώμο, είτε από υπερπροσπάθεια είτε από άρση βάρους. Μπορεί να οφείλεται σε τραυματισμό ή σε εκφυλιστικές μεταβολές λόγω της προχωρημένης ηλικίας, της μακροχρόνιας κατάχρησης και της φθοράς. Οι τραυματισμοί των τενόντων του στροφικού πετάλου και του δικεφάλου είναι από τις πιο συνηθισμένες αιτίες του προβλήματος.

Η αστάθεια ώμου (μερική ή ολική εξάρθρωση) επίσης μπορεί να προκύψει από έναν ξαφνικό τραυματισμό ή από υπερβολική χρήση. Την αστάθεια ενδέχεται να προκαλούν και γενετικοί παράγοντες όπως η γενικευμένη χαλάρωση συνδέσμων.

Ο πόνος στον ώμο μπορεί επίσης να οφείλεται σε κάποιο τύπο αρθρίτιδας με συχνότερη την οστεοαρθρίτιδα η οποία αναπτύσσεται αργά και επιδεινώνεται με την πάροδο των ετών. Ο πόνος αυτός οδηγεί σε αποφυγή των κινήσεων και εν τέλει σε ακαμψία.

Επιπρόσθετα, ακόμη ένας κύριος λόγος άλγους του ώμου στο κυνήγι, είναι ο τραυματισμός του μακρύ θωρακικού νεύρου από άμεση πλήξη. Το μακρύ θωρακικό νεύρο αποτελεί μέρος του βραχιονίου πλέγματος το οποίο είναι ένα δίκτυο νωτιαίων νευρικών ινών που σχηματίζεται από τους πρόσθιους κλάδους των τεσσάρων κατωτέρων αυχενικών ριζών και της άνω θωρακικής ρίζας (Α5-Θ1). Πορεύεται διαμέσου του τραχήλου και της μασχάλης καταλήγοντας στο χέρι και είναι υπεύθυνο για την νεύρωση, αισθητική και κινητική ολόκληρου του άνω άκρου με δύο εξαιρέσεις: τον τραπεζοειδή μύ που νευρώνεται από το παραπληρωματικό νεύρο ( ΧΙ ) και μια περιοχή του δέρματος κοντά στη μασχάλη που νευρώνεται από το πλευροβραχιόνιο νέυρο. Κακώσεις βραχιόνιου πλέγματος μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές λειτουργικές βλάβες. Το μακρύ θωρακικό νεύρο (Α5-Α7) πορεύεται επιφανειακά κατά μήκος της πρόσθιας περιοχής του ώμου πάνω στον πρόσθιο οδοντωτό μυ τον οποίο νευρώνει και επομένως βρίσκεται σε κίνδυνο τραυματισμού με άμεσο τραύμα. Ο πρόσθιος οδοντωτός μυς είναι ένας κρίσιμος μυς για την σταθερότητα της ωμοπλάτης. Πιο συχνά αυτό το νεύρο θα τραυματιστεί από ένα άμεσο χτύπημα στην περιοχή όταν το χέρι είναι τεντωμένο. Η βλάβη μπορεί να προκαλέσει αίσθημα πόνου ή καψίματος πίσω από τον ώμο ή την ωμοπλάτη. Παράλληλα, ένας κυνηγός μπορεί επίσης να παρουσίασει τραυματισμό μαλακών ιστών όπως θλάση του δελτοειδούς, του δικεφάλου ή μείζων θωρακικού μυός ως αποτέλεσμα της υψηλής ενέργειας ανάκρουσης.

Συχνά οι τραυματισμοί αυτοί απαιτούν ιατρική αντιμετώπιση έτσι ώστε να μην αφήνουν ένα άτομο προδιάθετο σε μελλοντικά και ενδεχομένως σοβαρότερα μυοσκελετικά προβλήματα.

Σημαντικό είναι το ερώτημα εαν μπορεί να αποφευχθούν οι τραυματισμοί στον ώμο μεταξύ των κυνηγών. Η απάντηση είναι ΝΑΙ. Η χρήση του κατάλληλου όπλου και των κατάλληλων φυσιγγίων, συνδυασμένο με την χρήση ειδικού γιλέκου καθώς και με σωστή τεχνική ανάκρουσης αποτελούν τις απαραίτητες προυποθέσεις για πρόληψη και μείωση των τραυματισμών της περιοχής του ώμου. Ένα βαρύτερο όπλο ή όπλο με διευρυμένους αυλούς, αντισταθμίζει τις δυνάμεις που ασκούντε στην ανάκρουση.

Πολύ σημαντικό είναι το κοντάκι του όπλου να είναι στα μέτρα μας. Σε περίπτωση που το κοντάκι δεν είναι σύμφωνα με τον σωματότυπό μας, τότε υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος τραυματισμού καθώς αυτό δεν θα εφαρμόζει σωστά στον ώμο μας.

Όταν λοιπόν κάποιος έχει το σωστό κοντάκι και πραγματοποιεί σωστά και την τεχνική της επώμισης, θα του δώσει καθολική επιτυχία πρόληψης καταπόνησης του ώμου.

Να θυμάστε πάντα ότι δεν έχει σημασία το μέγεθος του ντουφεκιού αλλά το πόσο επιδέξια το χειρίζεστε.