Το 1970 στην Κύπρο υπήρχαν περισσότεροι από 100 γύπες του είδους Griffon Vultures οι οποίοι είχαν σαν βασική δουλειά τον καθαρισμό της υπαίθρου από ψοφίμια. Οι φυσικοί καθαριστές της υπαίθρου, οι οποίοι από τον αιθέρα εντόπιζαν νεκρά ζώα και αφού συγκέντρωναν την αγέλη ξεκινούσαν να τα καταναλώνουν καθαρίζοντας έτσι τη φύση και αποτρέποντας δυσοσμίες αλλά και εξάπλωση βακτηριδίων και ασθενειών.

Παγκόσμια, υπάρχουν 100 000 άτομα, ενώ στην Ευρώπη έχουν καταγραφεί περίπου 21 000 ζεύγη. Ο Γύπας είναι είδος μονογαμικό και παράγει ένα αυγό κάθε ένα με δύο χρόνια και για αυτόν τον λόγο υπάρχει και η δυσκολία στην αναπαραγωγή του και αύξηση του αριθμού του.

Δυστυχώς στην Κύπρο ο πληθυσμός τους έχει υποστεί σοβαρές απώλειες κυρίως λόγω της τοποθέτησης δηλητηρίων στη φύση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα επιβλητικά αυτά πουλιά να καταναλώνουν δηλητηριασμένα ψοφίμια και να έχουν ένα άσχημο τέλος.

Για τη στήριξη του Γύπα στην Κύπρο έχει συσταθεί μία ομάδα από διάφορους εμπλεκόμενους φορείς οι οποίοι λειτουργούν κάτω από την ονομασία "Ζωή με τους Γύπες" και εμπλέκονται μέσα στην ομάδα οι οργανισμοί BirdLife - Terra Cypria - Το ταμείο Θήρας και Πανίδας- το ίδρυμα VCF και το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος. Το πρόγραμμα επιχορηγείται από την Ε.Ε από το χρηματοδοτικό εργαλείο LIFE.


Χθες έγινε μία λεπτομερής παρουσίαση για τις προσπάθειες των ομάδων αυτών τα τελευταία χρόνια στην ανάπτυξη και προστασία του πληθυσμού του Γύπα στην Κύπρο στην αίθουσα Πεύκιου Γεωργιάδη στο ΤΕΠΑΚ Λεμεσού. Ομιλητές ήταν ο κος Νίκος Κασσίνης από την Υπηρεσία Θήρας, η κα Μέλπω Αποστολίδου και Ελένη Μαρκιτανή από την BirdLife Cyprus και η κα Μάρθα Πέτρου από τον οργανισμό Terra Cypria.


Μέσα από τις παρουσιάσεις έχουν αναδειχθεί οι κύριες δραστηριότητες των πουλιών στην Κύπρο, οι συνήθειες τους αλλά και οι κύριες απειλές για τον πληθυσμό τους. Έχουν παρουσιαστεί επίσης οι προσπάθειες της ομάδας για εμπλουτισμού του πληθυσμού με πουλιά από την Ισπανία και την Κρήτη αλλά και τρόποι με τους οποίους η ομάδα προσπαθεί να προστατέψει τα πουλιά και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες.

Σήμερα ο πληθυσμός των πουλιών στην Κύπρο είναι περίπου 15 πουλιά καθώς το 2022 υπήρξαν μεγάλες δηλητηριάσεις και μείωσε αρκετά των πληθυσμό τους. Μάλιστα για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα με τα δηλητήρια η ομάδα εισήγαγε από το εξωτερικό εκπαιδευμένα σκυλιά με σκοπό τον εντοπισμό Δηλητηρίων και την περισυλλογή τους.

Μόνο κατά τη φετινή χρονιά μαζεύτηκαν περισσότερα από 34 κιλά δηλητήρια από 350 σημεία σε όλη την Κύπρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι από την παράνομη χρήση δηλητηρίων, τη μεγαλύτερη απώλεια την μετράμε στα κυνηγετικά σκυλιά με ποσοστό της τάξης του 41%.

Η χρήση δηλητηρίων είναι μια τακτική η οποία τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μέχρι και 10 χρόνια ή και €500 000 πρόστιμο, ενώ υπάρχει εκδικασμένη υπόθεση στο δικαστήριο όπου άτομο το οποίο συνελήφθη να τοποθετεί δηλητήρια καταδικάστηκε με πρόστιμο €21 000.


Όπως διαπίστωσαν και οι ίδιοι αρμόδιοι του προγράμματος οι κύριοι λόγοι τοποθέτησης δηλητηρίων στην ύπαιθρο είναι:

  • Η μείωση του πληθυσμού αλεπούδων οι οποίες προκαλούν ζημιές σε οικόσιτα και άγρια ζώα
  • Η θανάτωση αδέσποτων σκύλων
  • Η αποτροπή άλλων κυνηγών στο να κυνηγάνε σε συγκεκριμένες περιοχές


Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε ότι τα περισσότερα δηλητήρια τα εντοπίζουν πρώτοι οι κυνηγοί και ειδοποιούν την ομάδα με τους σκύλους για να τα περισυλλέξουν.

Σε περίπτωση που κάποιος εντοπίσει δηλητήρια μπορεί να επικοινωνήσει με την ομάδα περισυλλογής στα τηλ (99267916 & 99255086).

Τι μας βοηθάει όμως η αύξηση του πληθυσμού του γύπα;

Με την αύξηση του πληθυσμού των πουλιών η περισυλλογή πτωμάτων από την φύση πραγματοποιείται χωρίς την ανθρώπινη προσπάθεια και την εκπομπή ρύπων από οχήματα. Παράλληλα, τέτοια επιβλητικά πουλιά προσελκύουν εξειδικευμένο τουρισμό ο οποίος μπορεί να αποφέρει εισοδήματα άνω των €600 000 ανά έτος. Παράλληλα διατηρείται στην Κύπρο ένα σημαντικό είδος της Κυπριακής Πανίδας.

Ευελπιστούμε ότι το πρόβλημα με τα δηλητήρια θα μειωθεί προς καλό ολόκληρης της φύσης αλλά και αύξησης του πληθυσμού των γυπών.